Greeklish συνέχεια...

Παραθέτω τον φανταστικό διάλογο του μαθητή Γιάννη Π. με τη μητέρα του, όπου περιγράφονται με χιουμοριστικό και ευφάνταστο τρόπο οι αντίθετες θέσεις που κυριαρχούν για τα greeklish. Βέβαια, απαντήσεις δε δίνονται. Εδώ τόσα και τόσα έχουν γραφεί και τελικά δεν ξέρουμε αν πρέπει να γράφουμε στα greeklish ή όχι. Όπως πάντα και εδώ θα πρέπει να ακολουθείται η χρυσή τομή. Δεν μπορούμε να γυρίσουμε την πλάτη στη μόδα των greeklish (μπορείτε να βάλετε όποια λέξη σας εκφράζει αντί για το "μόδα") αλλά δεν μπορούμε να απαρνηθούμε και τη μητρική μας γλώσσα, την επίσημη γλώσσα κλπ. Όλα παίζουν το ρόλο τους (ή απλά "όλα παίζουν";.
Δεν έβαλα τόνους στα ερωτηματικά πού και πώς γιατί θεώρησα ότι οφείλονται στην επίδραση των greeklish στη γραφή των ελληνικών.
Παρεπιπτόντως η google έχει βγάλει μια "μηχανή" για τη μετατροπή των greeklish σε ελληνικά.

Μαμά: Πάλι με το κινητό είσαι;
Εγώ: Ναι, μιλάω με ένα συμμαθητή μου, ποιο είναι το πρόβλημα;
- Το πρόβλημα είναι ότι σίγουρα γράφεις στα πως τα λένε εκείνα τα χαζά... τα... γκρίκλις πως τα λέτε εσείς...
- Ε και που το πρόβλημα;
- Που το πρόβλημα; Άκου εκεί που το πρόβλημα... Το ήξερες αγόρι μου πως 69% του ελληνικού πληθυσμού γράφουν σε γκρίκλις στα κινητά και στο ίντερνετ?
- Και τι με νοιάζει εμένα πόσοι γράφουν σε γκρίκλις...;
- Εσένα δε σε νοιάζει δηλαδή το γεγονός ότι γίνεσαι όλο και πιο ανορθόγραφος μέρα με τη μέρα?...
- Και εσύ που το ξέρεις; Βλέπεις τα γραπτά μου; Η ορθογραφία μου είναι μια χαρά...
- Και 2 τρομάρες. Σταδιακά θα αρχίσει να γίνεται αυτό. Εξάλλου δεν έχει και πολύ καιρό που ξεκίνησες αυτή τη χαζοσυνήθεια.
- Αυτό πάλι που το ξέρεις μάντισσα είσαι?
- Έχουν γίνει μελέτες που το αποδεικνύουν αυτό και συγκεκριμένα στο πανεπιστήμιο της Δυτικής Μακεδονίας στο τμήμα των νηπιαγωγών. Τι νόμιζες? Ότι επειδή εσύ κοιμάσαι εγώ δεν ενημερώνομαι?
- Όλα αυτά είναι είναι μπούρδες και υπερβολές και κάθεσαι εσύ και τα δίνεις σημασία... Άλλη πανέξυπνη από' κει!!!
- Μπορώ να σου μιλήσω και με ποσοστά αν θέλεις που είναι εγκυρότατα σε πληροφορώ.
- Ναι γι' αυτό είμαι σίγουρος! Ρώτησαν εκεί πέρα καμιά 15αριά ξινούς φιλολόγους και προσπαθούν να μας πείσουν ότι τα ποσοστά που δημοσιεύουν για την ορθογραφία είναι έγκυρα και ισχύουν και για όλη την Ελλάδα. Πρώτ' από όλα ποια θες να είναι η γνώμη των φιλολόγων για τα γκρίκλις, που βλέπουν λατινικό χαρακτήρα και αλλάζουν χρώμα, που ακούνε ξενικές λέξεις να χρησιμοποιούνται από τα παιδιά στο σχολείο στον προφορικό τους λόγο και βγάζουν αφρούς... Βλέπουν τη γλώσσα να καταρρέει μπροστά στα μάτια τους...!!!(ειρωνικά). Εγώ ένα ξέρω: γκρίκλις φορ έβερ!
- Γιατί αγόρι μου έτσι? τι καλό βρίσκεις σε αυτήν την αλλοίωση?
- Γρήγορα, εύκολα, έξυπνα και πρακτικά. Τελεία και παύλα!!!...
- Δεν είναι σωστά αυτά που λες αγόρι μου! Τα γκρίκλις είναι σκέτη αλλοίωση για τον ελληνικό πολιτισμό. Σε ημέρες κρίσης θα πρέπει να σκύψουμε σε ό, τι καλύτερο διαθέτει αυτός ο τόπος, που είναι ο πολιτισμός μας, η παράδοση μας και με τον πιο εύγλωττο τρόπο η γλώσσα μας.
- Χαχαχαχα!!!!... Από που τα άκουσες πάλι αυτά? Ποιος παππούς που έχει κόλλημα με τη νεολαία στα προπαγάνδισε? Μου φαίνεται ότι πρέπει να στο κόψουμε οικογενειακώς το ίντερνετ γιατί κάθεσαι και διαβάζεις τις σαχλαμάρες του καθενός που του κατεβαίνει μια ιδέα στο κεφάλι και τη δημοσιεύει!
- Αυτός ο παππούς που λες δεν είναι κάνας τυχαίος... Ο Μπαμπινιώτης είναι που τον εκτιμάει όλος ο κόσμος...
- Μαμά τα γκρίκλις είναι μια πανέξυπνη καινοτομία κάποιων ατόμων με πολλά πλεονεκτήματα και όχι μια τάση προς αποφυγή όπως την περιγράφετε εσείς οι “μεγάλοι”. Όλα αυτά που λέτε για ορθογραφίες και πολιτισμούς δεν είναι τίποτε άλλο παρά υπερβολές. Δεν υπάρχει κάτι που πρέπει να φοβόμαστε από τα γκρίκλις! Είναι ένας τρόπος έκφρασης της νεολαίας, ένας τρόπος διαφοροποίησής τους από τους μεγάλους. Θα πρέπει να χαίρεστε όταν βλέπετε τέτοιες καινοτομίες εκ μέρους της ελληνικής νεολαίας, που αποτελεί και το μέλλον αυτής της χώρας, και όχι να τις κατακρίνετε από την πρώτη στιγμή γιατί εσείς μάθατε αλλιώς. Η Ελλάδα έτσι και αλλιώς χρειάζεται καινοτομίες για αντιμετωπίσει τα προβλήματά της! Έχουμε μείνει πίσω γι' αυτό και δεν προοδεύουμε!
- Καλά όλα αυτά που λες παιδί μου αλλά πως να πιστέψω και να υποστηρίξω μία γλώσσα που όταν την διαβάζω μου έρχεται πονοκέφαλος μέχρι να βγάλω τις λέξεις?
- Πω μαμά είσαι τελείως άκυρη!... Εγώ σου μιλάω σοβαρά και εσύ μου λες αρλούμπες. Όλα θέμα συνήθειας είναι και εγώ στην αρχή το ίδιο πάθαινα, δε σημαίνει ότι πρέπει όμως να υποτιμάμε τη γλώσσα γι' αυτό το λόγο.
- Τότε πες μου ένα θετικό αυτής της γλώσσας για να μην την υποτιμάω!...
- Όλα αυτά που σου έλεγα προηγουμένως για τρόπο έκφρασης της νεολαίας και διαφοροποίησής τους τι είναι? Επιπλέον, μας γλιτώνει πολύ χρόνο γραψίματος μιας και γράφουμε τις λέξεις μισές. Μας εξυπηρετεί στο να μην καταλαβαίνουν οι γονείς μας τι γράφουμε. Άσε που είναι και της μόδας πλέον και όποιος χρησιμοποιεί τα γκρίκλις είναι πολύ cool !!!... Εφόσον εμάς μας αρέσουν και μας εκφράζουν εσάς δε σας πέφτει λόγος... Εξάλλου τα χρησιμοποιούμε μόνο για την επικοινωνία μας με φίλους και όχι στο σχολείο! Επομένως την ορθογραφία δεν την ξεχνάμε. Ούτε κινδυνεύουμε από την “αποξένωση” των ελληνικών λέξεων όπως μου είχες πει μια μέρα.
- Τι να σου πω παιδάκι μου, σαν να με έπεισες κάπως. Αν δω όμως να μου λέει η φιλόλογος ότι φτωχαίνει το λεξιλόγιό σου και η ορθογραφική σου ικανότητα αλίμονό σου κακομοίρη μου... Τέλος πάντων... Άντε τελείωνε με αυτό το κινητό να διαβάσεις καμιά μέρα.
- Καλά εντάξει σιγά το πράγμα... ουφ... Πάλι καλά που με άφησε να γράφω στα γκρίκλις γιατί έχω ξεχάσει να γράφω στα ελληνικά με το κινητό και θα μου πάρει καιρό να ξανασυνηθίσω...!!!
Γιάννης Π.

Αναδημοσίευση άρθρου για τα greeklish

Τι θα έλεγε ο Πλάτωνας για τα greeklish;
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 12/04/2011, 06:34, Εφημερίδα Το Βήμα
Η προέκταση του χεριού των μαθητών είναι το κινητό τους. Πάρτε τους το κινητό και προκαλέστε τη νέα επανάσταση. Σαφέστατα και ορθώς απαγορεύεται το κινητό στην τάξη. Σαφέστατα, επιμόνως και χωρίς αιδώ τα κινητά χρησιμοποιούνται μέσα στην τάξη, κατά κόρον. Ποιος 40άρης ή 50άρης δάσκαλος ή καθηγητής θα προλάβει τον 14χρονο πιτσιρικά; Κρυμμένο το κινητό μέσα στα πόδια ή στην πάνινη κασετίνα που βολεύει μια χαρά για να φαίνεται, κρυμμένο ανάμεσα στα στυλό, αν έρχεται μήνυμα ή κλήση. Τα sms δίνουν και παίρνουν. Οι ταχύτητες είναι εκπληκτικές, τυφλό σύστημα και καμία αγωνία ορθογραφίας μιας και το κείμενο είναι σε greeklish.

Πολλοί θα πουν ότι τα greeklish κάνουν τους νέους ανορθόγραφους! Ποια είμαι εγώ που θα διαφωνήσω; Έρευνα πριν λίγα χρόνια του Παιδαγωγικού τμήματος Νηπιαγωγών του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας -η οποία είχε θέμα τα greeklish και διεξήχθη σε μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης- διαπίστωσε ότι η εκτενής χρήση των greeklish οδηγεί σε αύξηση των ορθογραφικών λαθών στα γραπτά του σχολείου. Πράγματι!

Απειλείται όμως η ελληνική γλώσσα από τα greeklish; Σοβαρά;

Γιατί, άραγε, όλοι οι νέοι γράφουν με λατινικούς χαρακτήρες; Για πιο γρήγορα και πιο εύκολα (ερωτώ και απαντώ). greeklish θα γράψει κάποιος στο μνμ (μήνυμα) στο κινητό, στο chat, σε κάποιο forum, πιθανόν στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.

Η γλώσσα είναι ζωντανή και όταν επιπεδοποιείται συνειδητά δεν μεταφέρει την ουσία της κουλτούρας, της παράδοσης που κουβαλάει μία γλώσσα με ιστορία, πολιτισμό, κανόνες και όλα τα συναφή όπως είναι η ελληνική γλώσσα.

Είναι πλέον μάταιο να χαρακτηρίσουμε τα greeklish μία σύγχρονη μάστιγα. Έχουν παγιωθεί, κυκλοφορούν ανάμεσά μας, οι νέοι θεωρούν δεδομένη τη γραφή κυρίως στα κινητά με αυτή τη μορφή, νιώθουν άνετα χωρίς κόμπλεξ για τα ορθογραφικά τους λάθη. Στα greeklish νιώθουν όλοι ίσοι. Θα τους χωρίσει κάτι άλλο αλλά όχι ο χαρακτηρισμός του κακού μαθητή, του βλάκα ή του ανίδεου. Αν θέλουμε να πλησιάσουμε τους νέους, να τους επηρεάσουμε και να τους δείξουμε την αξία της γνώσης θα πρέπει να κατανοήσουμε τα greeklish.

Δεν υπάρχει περίπτωση νέος άνθρωπος να πεισθεί να γράψει το μήνυμα που στέλνει στο φίλο του στην …καθαρόαιμη ελληνική γλώσσα.

Με την καμία…

Ο Πλάτων, ο Ισοκράτης και άλλοι καταδίκαζαν τη γραφή επειδή πίστευαν ότι αδυνατίζει τη μνήμη και ότι αποδίδει μόνο κατά προσέγγιση τον ενδιάθετο λόγο.

Η γραφή, τότε, ήταν η νέα τεχνολογία.

Ένα φαινόμενο εξαπλώνεται σε τέτοιο βαθμό για δύο λόγους: Πρώτον, γιατί φανερά εξυπηρετεί ανάγκες και δεύτερον επειδή δεν υπάρχει κάποιο αντίπαλο δέος που να αντιπροτείνει. Έτσι, λοιπόν, αντί να καταδιώκουμε τα greeklish ας ανακαλύψουμε τις ανάγκες που καλύπτoυν και ας θέσουμε απέναντι έναν πύργο, ψηλό, ατίθασο που θα διεκδικήσει το μυαλό και την ψυχή των νέων δίνοντάς τους προοπτική. Είναι παράλογο να ζητάμε από τους νέους να εγκαταλείψουν τα greeklish όταν αυτό που τους αντιπροτείνουμε είναι το απαρχαιωμένο επιχείρημα του Πλάτωνα.

Η παιδεία πρέπει να εκσυγχρονιστεί, να αναπνεύσει τα χνώτα των νέων και να τους οδηγήσει στο μέλλον μέσα από την ηλεκτρονική γραφή. Η προσέγγιση πρέπει να γίνει μέσα από τα …τσιπάκια.

Ας μην υποτιμάμε την αντίληψη των μαθητών μας.

Γνωρίζουν τα λάθη των greeklish απλά δεν τους λέει και πολλά η ορθογραφία. Γιατί είναι απαραίτητο να τους λέει κάτι;

Η ανησυχία των προβληματισμένων «ανορθόγραφων» ορθογράφων είναι αποστολή sms χωρίς αναφορά!

Η ουσία βρίσκεται στο ότι αυτό το σχολείο δεν εμπνέει το μαθητή!

Αν τον ενέπνεε δεν θα έτρεχε μία με τα …

Ελένη Νικολαΐδου, ιστορικός, συντονίστρια του εκπαιδευτικού ενημερωτικού δικτύου alfavita.gr

ΒΟΡΕΙΕΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ

Διαλεκτικά κείμενα
Νησιά βορείου Αιγαίου-α. Θάσος

Πηγή: Κοντοσόπουλος, Ν. Γ. 1994. Διάλεκτοι και ιδιώματα της νέας ελληνικής.
Αθήνα. Σελ. 184. Από το βιβλίο του A. Heisenberg,
DialekteundUmgangsspracheimNeugriechischen (Μόναχο, 1918), 38.

Α. Καλή μέρα 'ειτόν'σσα, τί κάν'ς; τί κάν τα πιδιά σ'; είν' καλά;
Β. Άφ'ς τα, καημέν', του μ'κρό ου Μήτσους είν' κουμμάτ' άρρουστου. Ιψές ούλ̑' νύχτα δεν κάλυψι καθόλ' μάτ', μι ξαγρύπνισι κι μένα, κι θαμάζουμι τί να κάνου.
Α. Μη στιναχουρε‿ιέσι, 'ειτόν'σσα, μουν πήγινι να γυρέψ' λίγου βουτάν̑' τ' Μαρίγια τ' Θιουδόσ', κι θαν έρτου να του καπνίσου.
Β. Μαρή Μαρίγια!
Γ. Τί, μαρή;
Β. Έεις λίγου βουτάν' να μι δώης να καπνίσου του πιδί μ' κι δε bουρεί;
Γ. Έχου, μαρή, έλα πάν' να πιης κανέν καφέ.
Β. Δεν bουρώ, καημέν', νάρτου, γιατί αφήκα του μικρό μουναχό τ' 'κει πέρα. Άλλη ώρα πίνου τουν καφέ.
Γ. Έ, αφού δε bουρείς νάρτ'ς απάν', έλα 'πουδουνά να σι δώσου του βουτάν̑', κι πήγινι 'κει πέρα κι θαν έρτου κ' εγώ να του δι̮ώ.
Β. Ειτόν'σσα, 'ειτόν'σσα, ού' ιτόν'σσα! άdι, έλα να του καπνίσουμ'.
Α. Φέρ' του θυμνιατό, κουμμάτ' γλήγουρα όμους γιατί θέλου να ζ'μώσου κιόλας σήμερα. - Νά, μαρή, απού μάτια είν' του πιδί 'σ. Του θυμνιατό πρατσανίζει, δεν έχ̑' τίπουτα, μη φουβάσι, θα γίν̑' καλά. Άdι, καλό βράδ', 'ειτόν'σσα.

Για περισσότερα κείμενα εδώ.

ΠΥΡΡΙΧΕΙΟΣ

ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟΣ

Η Ποντιακή διάλεκτος ομιλείται στη ΒΑ Μ.Ασία από ελληνόφωνους πληθυσμούς του Εύξεινου πόντου και σε χωριά της μικρασιατικής χώρας σε βάθος 100χλμ. Ορισμένες χαρακτηριστικές εκφράσεις της είναι: κορτζόπον, λαλόπον,πουλόπον, αβούτος, κουτσή/πατσή (=κορίτσι), παρχάραια (=λιβάδια) κ.ά. καθώς και οι εκφράσεις: ντο εν αούτο(τι είναι αυτό), έγκα σε (σου έφερα), ντο λες με?(τι μου λες?). Σήμερα είναι πολύ πιθανόν να ξανασυναντήσουμε αυτές τις εκφράσεις σε περιβάλλοντα οικεία, κυρίως στη Θεσ/νίκη, σε ελληνόφωνους Πόντιους μουσουλμάνους ή στις πρώην δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης από ένα μικρό ποσοστό ελληνόφωνων κατοίκων της περιοχής. Βλέποντας λοιπόν αυτά τα μικρά ποσοστά ανθρώπων που μιλούν την ποντιακή διάλεκτο, έχουν γίνει πολλές προσπάθειες διατήρησης της διαλέκτου. Χαρακτηριστική και αξιέπαινη είναι η προσπάθεια μεταφοράς αρχαίων κειμένων στα ποντιακά. Μ’αυτό τον τρόπο προβάλλεται η διάλεκτος και αναδεικνύεται η στενή σχέση της με τα αρχαία ελληνικά. Ο ποντιακός πολιτισμός όμως διατηρείται και μέσα από τις μουσικές, τα τραγούδια, τους χορούς, τα ήθη και τα έθιμά του. Κατά την προσωπική μου άποψη, πιστεύω πως το μέλλον της εξαρτάται από το ενδιαφέρον που θα δείξουν οι νέοι για να τη διατηρήσουν. Επίσης, στο διαδίκτυο υπάρχει μεγάλος όγκος πληροφοριών για τους Πόντιους και τον πολιτισμό τους, ώστε να μπορούν όλοι αυτοί που ευαισθητοποιούνται να ενωθούν και να ανταλλάξουν απόψεις για τον ποντιακό ελληνισμό. Έτσι, ένα μέσο που μπορεί να θεωρηθεί ότι ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για το θάνατο γλωσσών και διαλέκτων, μπορεί ταυτόχρονα να βοηθήσει στην ανάδειξή τους.

ΚΡΗΤΙΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟΣ

Η Κρητική διαλεκτός μιλιέται όχι μόνο στην Κρήτη αλλά και στη νότια Συρία, το βόρειο Λίβανο και σα παράλια της Λιβύης. Σήμερα, μιλιέται από ανθρώπους μεγάλης ηλικίας σε απομακρυσμένες περιοχές (δύσκολα θα ακούσετε Κρητικά σε μια μεγάλη πόλη). Στη Κρητική διάλεκτο υπάρχουν πάρα πολλές λέξεις που δεν υπάρχουν στη Αρχαία ή Νέα Ελληνική. Επίσης, παγκοσμίως γνωστές είναι οι μαντινάδες που έχουν συνήθως ως περιεχόμενο κάποιας μορφής επίδειξης αγάπης προς ένα πρόσωπο ή προς την Κρήτη.

Π.χ: Το κρίμα της παράδοσης κρατεί ο καθείς εμπράκτως

μοιράζει το και σπέρνει το νου πνεύματος ειν’ ο άρτος.

Λύρα της Κρήτης γέννημα κι ακριβοθυγατέρα

αντ’ αρχινάς να κελαηδείς τη νύχτα κάνεις μέρα.

Στις μέρες μας πολλοί ποιητές, λογοτέχνες και ευαισθητοποιημένοι άνθρωποι προσπαθούν με ποικίλους τρόπους να συμβάλουν σε μια κίνηση αναβίωσης της διαλέκτου. Όμως, το μέλλον της Κρητικής αλλά και άλλων διαλέκτων στον Ελλαδικό χώρο φαίνεται δυσοίωνο εξαιτίας της επικράτησης της Νεοελληνικής στους τομείς της εκπαίδευσης, των Μ.Μ.Ε και στο δημόσιες επιχειρήσεις.

Οι διάλεκτοι αυτοί πρέπει να σωθούν, καθώς μπορούν να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιο της Νεοελληνικής γλώσσας. Όταν χάνουμε μια διάλεκτο που προέρχεται από το παρελθόν, χάνουμε και ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας μας ως έθνος.

ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ-ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΡΟΥΛΗΣ

ΤΣΑΚΩΝΙΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟΣ

Η τσακώνικη είναι μια απ τις αρχαιότερες διαλέκτους του κόσμου. Μιλιέται στο νόμο της Πελοποννήσου στην Τσακωνιά στην περιοχή της Κυνουρίας. Περιέχει λέξεις της αρχαίας ελληνικής απ την αρχαία δωρική της Λακωνίας με κάποιες αλλαγές βέβαια πχ Ζατσι το ρυάκι , τσαιρε ο καιρός κτλ…
Στις μέρες μας γίνονται πολλές προσπάθειες για να διατηρηθεί η τσακώνικη διάλεκτος, μέσα από τη μουσική παράδοση, τα δημοτικά τραγούδια και με τη συνοδεία του τσακώνικου χορού η διάλεκτος καταφέρνει να ζωντανεύει και να δείχνει την αξία της. Επίσης, υπάρχουν προσπάθειες και για την ιστορία της γλώσσας με έκδοση ποιημάτων και δημοσίευση άρθρων (Χρονικά των τσακώνων).
Βέβαια αξίζει να σημειωθεί ότι δημοτικά τραγούδια δεν παραδόθηκαν στην τσακώνικη διάλεκτο, γεγονός που πρέπει να αποδοθεί, μάλλον, στη μικρή, εδαφικά και πληθυσμιακά, έκταση της Τσακωνιάς, η οποία δεν ήταν δυνατόν να δημιουργήσει και να συντηρήσει τραγούδια δικά της. Κάποια τραγούδια που φέρονται ως τσακώνικα δημοτικά είναι δημιουργήματα ατόμων και δεν έχουν λαϊκή την προέλευση. Υπάρχουν κάποια τραγούδια στη νεοελληνική γλώσσα, που αντιστοιχούν σε χορευτικούς ρυθμούς οι οποίοι χορεύονται μόνο στη Τσακωνιά: Η τέσσερα, πίσω τα αηδονάκι, Στα τρία ή ανασηκωτός και Πέρα μεριά, μαντζουράνα μου. Όσο για τα μουσικά όργανα, σπανίως έκαναν την εμφάνισή τους στα φτωχά Τσακωνοχώρια. Έτσι, ο χορός συνοδευόταν από τραγούδια που λέγονταν με το στόμα με εξαίρεση στους γάμους. Εκεί, αν ο γαμπρός και κυρίως οι χορευτές ήταν γενναιόδωροι, μπορούσαν να ικανοποιήσουν τις οικονομικές απαιτήσεις των οργανοπαιχτών, που έπαιζαν βιολί και λαγούτο, όργανα ξενόφερτα, όπως ήταν και το κλαρίνο στα βόρεια χωριά και το σαντούρι στο Λεωνίδιο.
Οι ηλικιωμένοι που χρησιμοποιούν καθημερινά τη διάλεκτο δίνουν το παράδειγμα στους νεότερους κάνοντας τους να επικοινωνούν με τον ίδιο τρόπο και όχι μόνο, εφόσον η παράδοση των τσακώνων δε συνδέεται μόνο με την γλώσσα αλλά και με τα ήθη και τα έθιμα τους όπως η παραδοσιακή ενδυμασία για παράδειγμα. Όσον αναφορά την διατήρηση της γλώσσας, μεγάλη είναι και η συμβολή των δάσκαλων σε κάποιες περιοχές που μέσω του μαθήματος τους προσπαθούν να περάσουν στα παιδιά την ιστορία της διαλέκτου και τον τρόπο που αυτή μιλιέται για χιλιάδες χρόνια. Εξάλλου και το λογότυπα της ιστοσελίδας των τσακώνων «Αρκάδες εσμέν» θέλει να δείξει τη στενή σύνδεση της τσακώνικης διαλέκτου με την αρχαία ελληνική γλώσσα.
Παρόλα αυτά υπάρχει κίνδυνος εξάλειψης της διαλέκτου λόγω του ότι οι νέοι μαθαίνουν αποκλειστικά την κοινή ελληνική γλώσσα στο σχολείο, στην καθημερινότητα τους, αφού τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν εισβάλει σ αυτήν αλλά και στα επαγγελματικά τους εφόσον τα παλιότερα επαγγέλματα έχουν υποχωρήσει δίνοντας τη θέση τους σε νέα που έχουν σχέση με την τεχνολογία και τον τουρισμό.

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟΣ

Η Κυπριακή διάλεκτος μιλιέται στην Κύπρο από Έλληνες της Κύπρου και Τούρκους καθώς και σε διάφορα μέρη από Κύπριους της διασποράς.
Όσον αφορά τα χαρακτηριστικά της διαλέκτου, μπορούμε να πούμε ότι η Κυπριακή διάλεκτος συνδέεται άμεσα με την αρχαία ελληνική αφού παρατηρούμε αρχαϊσμούς στο λεξιλόγιο και κανόνες της αρχαίας ελληνικής γραμματικής που ισχύουν στην Κυπριακή.
Φαίνεται ότι η Κυπριακή διάλεκτος έχει δεχτεί επιδράσεις από γλώσσες χωρών από τις οποίες είχε κατακτηθεί κατά καιρούς, όπως γαλλική, αγγλική, τουρκική,βενετική. Επιπλέον, δεδομένη είναι και η επίδραση της κοινής νεοελληνικής στην διάλεκτο, αφού αυτή είναι η πλέον επίσημη γλώσσα του Κυπριακού κράτους.
Η χρήση της στη σημερινή εποχή έχει περιοριστεί στην προφορική παράδοση. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι η Κυπριακή είναι η μόνη ζωντανή ελληνική διάλεκτος η οποία είναι μητροδίδακτη και παραγωγική στο νησί τής Κύπρου.
Οι αιτίες συρρίκνωσης της διαλέκτου είναι προφανείς και κοινοί με όλες τις διαλέκτου. Πλέον επίσημη γλώσσα του Κυπριακού κράτους είναι η κοινή νεοελληνική. Στα σχολεία, στα Μ.Μ.Ε., στο κοινοβούλιο, στα δημόσια έγγραφα έχει καθιερωθεί η κοινή νεοελληνική.
Βέβαια μια ομάδα ανθρώπων με κοινή καταγωγή και γλώσσα έχει και πολλά άλλα πράγματα που τη χαρακτηρίζουν και την κάνουν να ξεχωρίζει. Τέτοια είναι η ενδυμασία, τα ήθη και τα έθιμα, η λογοτεχνία, η μαγειρική, η μουσική.

ΑΛΚΙΝΟΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ-ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ

Το διαλεκτικό μωσαϊκό στην Ελλάδα αρχίζει να ξεθωριάζει υπό την πίεση της ανάπτυξης της τεχνολογίας, των ΜΜΕ και της κοινής εκπαδευτικής πολιτικής. Κατά πόσο αυτό μπορεί να οδηγήσει σε γλωσσική ένδεια; Θα το δείξει ο χρόνος αλλά και η αντοχή κάποιων ανθρώπων, πολλές φορές ανησυχητικά λίγων. Το διαδίκτυο βοηθάει προς την κατεύθυνση των διαλέκτων με το υλικό που διατίθεται σε εξειδικευμένους ιστότοπους, όπως είναι αυτή για τα τσακώνικα, για τα ποντιακά ή τα κερκυραϊκά, τα κρητικά κ.α. Η κυπριακή διάλεκτος έχει πλούσια λογοτεχνική παράδοση και αποτελεί τη μητρική γλώσσα των Κυπρίων, αν και επίσημη γλώσσα του κράτους είναι η κοινη Νεοελληνική. Στις αξιέπαινες προσπάθειες κατατάσσετhttp://www.blogger.com/img/blank.gifαι αυτή του εκπαιδευτικού και συγγραφέα από την Κοζάνη Θ. Κωνσταντινίδη να μεταφράσει την Αντιγόνη του Σοφοκλή στα ποντιακά. Εξάλλου στην τσακώνικη διάλεκτο έχει μεταφραστεί η Θεία Λειτουργία και το Πάτερ ημών. Όλα αυτά σε συνδυασμό με μια πλούσια παράδοση, κυρίως προφορική, των μελών της φυλής που μιλιέται η αντίστοιχη διάλεκτος, δίνουν αισιόδοξα μηνύματα για το μέλλον. Όσον αφορά τα ιδιώματα, από τα κυριότερα είναι το βόρειο, που μιλιέται, εκτός από τη Βόρεια Ελλάδα, την Ήπειρο, τη Στερεά Ελλάδα, και στη Λέσβο. Βέβαια πρόκειται για ένα ιδίωμα που λόγω της έντονης προφοράς του λάμβα (κυρίως στην περιοχή της Θεσσαλονίκης), της χρήσης της αιτιατικής στη σύνταξη αντί της γενικής, οδηγεί σε πολλές παρεξηγήσεις και καυστικές παρατηρήσεις από τους θιασώτες της επίσημης γλώσσας του κράτους.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Κοινή ελληνιστική, αττικισμός, καθαρεύουσα, εθνική γλώσσα, δημοτική γλώσσα, διγλωσσία, γλωσσικός εξελληνισμός είναι όροι που δείχνουν το ταξίδι της ελληνικής γλώσσας στο χρόνο. Η γλώσσα είναι ζωντανή και σε καμιά περίπτωση δεν παραμένει ουδέτερη αλλά αντανακλά τη σκέψη, τις αξίες, τις ιδέες, τον πολιτισμό των ανθρώπων. Πολλές φορές, όμως, έχει γίνει αιτία πολιτικών αντιπαραθέσεων αλλά και διαμάχης μεταξύ των πολιτικών αλλά και πνευματικών ανθρώπων. Έτσι, μπορεί σήμερα η επίσημη ελληνική γλώσσα να είναι η δημοτική, πέρασε όμως πολύς χρόνος για να καθιερωθεί. Μέχρι τότε και από τον 1ο μ.Χ. αιώνα η ελληνική γλώσσα πέρασε από μια σειρά περιπέτειες. Ο φόβος την νόθευσης της ελληνικής οδήγησε στον αττικισμό και αργότερα, τον 18ο αι. στην καθαρεύουσα. Ποια θα γινόταν η εθνική γλώσσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους; Ερώτημα του οποίου η απάντηση ήρθε ενάμιση αιώνα μετά, το 1976, με την καθιέρωση της δημοτικής ως επίσημης γλώσσας του κράτους. Μέχρι τότε η Ελλάδα ταλανιζόταν από μια τεχνητή διγλωσσία που πολλές φορές καλλιεργήθηκε εσκεμμένα για την ανάδειξη και διατήρηση μιας πνευματικής ελίτ. Ευτυχώς, η λογοτεχνία κατέρριψε από νωρίς αυτά τα στεγανά και έδωσε βήμα στην απλή γλώσσα του λαού, όχι βέβαια χωρίς αντίτιμο για τους λογοτέχνες του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα. Τα "ευαγγελικά" και τα "ορεστειακά" δίνουν με τον καλύτερο τρόπο το στίγμα αυτής της αντιπαράθεσης.