Έγκλημα και τιμωρία, Φιοντόρ Ντοστογέφσκι

Ας πάμε όμως στη Ρωσία του 19ου αιώνα. Ένας νεαρός φοιτητής αποφασίζει, όπως και η Φραγκογιαννού, να πάρει τη δικαιοσύνη στα χέρια του και σκοτώνει μια γριά τοκογλύφο και την αδερφή της. Ο Ντοστογιέφσκι, όπως και ο Παπαδιαμάντης, αποδίδει στην κοινωνική αδικία την αιτία της δολοφονίας. Το ερώτημα είναι κατά πόσο η αυτοδικία είναι η λύση. Σαφώς η κοινωνία ευθυνόταν και ευθύνεται για ένα σωρό αδικίες απέναντι στους πολίτες της. Το να πάρει όμως ο καθένας ένα όπλο και να αρχίσει να σκοτώνει αυτόν ή αυτούς που θεωρεί υπεύθυνους...
Στο παρακάτω απόσπασμα βλέπουμε την ψυχολογική κατάσταση του Ρασκόλνικοφ πριν διαπράξει το έγκλημα. Κάτι αντίστοιχο μπορούμε να διακρίνουμε και στη Φραγκογιαννού. Βέβαια, όλη αυτή η αγωνία που διαφαίνεται και η πάλη που συμβαίνει μέσα στην ψυχή τους αποτρέπει από το να τους χαρακτηρίσουμε τέρατα.
Πληροφορίες για το έργο του Ντοστογιέφσκι Έγκλημα και Τιμωρία διαβάστε εδώ και εδώ. Ενδιαφέρουσες και οι κριτικές αναγνωστών που υπάρχουν.
«Βαριανασαίνοντας και σφίγγοντας με το χέρι το στήθος στο μέρος της καρδιάς που χτύπαγε δυνατά, έχοντας ψαχουλέψει και ταχτοποιήσει για μιαν ακόμα φορά το τσεκούρι, άρχισε ν’ ανεβαίνει αργά και προσεχτικά τη σκάλα και κάθε λίγο και λιγάκι αφουγκραζόταν. Μα και στη σκάλα εκείνη την ώρα δεν ήταν κανένας. Όλες οι πόρτες ήταν κλειστές. Κανέναν δεν συνάντησε.[...]
Μα το καρδιοχτύπι δεν έπαυε. Απεναντίας, λες και σαν επίτηδες, η καρδιά του χτυπούσε όλο και πιο δυνατά, πιο δυνατά, πιο δυνατά... Δε βάσταξε πια, σήκωσε αργά το χέρι στο κουδούνι και χτύπησε. Πέρασε μισό λεπτό. Ξαναχτύπησε δυνατά. Καμιά απάντηση. Δεν υπήρχε λόγος να χτυπάει στο βρόντο.
Φυσικά, η γριά ήταν μέσα. Είναι φιλύποπτη όμως και μόνη. [...] Μετακινήθηκε επίτηδες και κάτι μουρμούρισε δυνατά για να μην υποπτευθεί κανένας πως κρύβεται. Ύστερα χτύπησε άλλη μια φορά το κουδούνι, σιγά όμως, με αξιοπρέπεια, χωρίς καμιάν ανυπομονησία. Όταν τα θυμόταν όλ’ αυτά αργότερα, τούτη η στιγμή χαράχτηκε ζωηρά, καθαρά και για πάντα στο μυαλό του. Δε μπορούσε να καταλάβει πού τη βρήκε τόση πονηριά, αφού μάλιστα το μυαλό του σαν να σκοτείνιαζε στιγμές στιγμές και το κορμί του δεν το ’νιωθε καθόλου. Αμέσως ύστερα, άκουσε να τραβάνε από μέσα το σύρτη.
Η πόρτα, όπως και τότε άνοιξε, άνοιξε πολύ λίγο, μια μικρή χαραμάδα και πάλι καρφώθηκαν απάνω του τα δυο σουβλερά και δύσπιστα μάτια μέσ’ από το σκοτάδι. Τότε ο Ρασκόλνικοβ τα ’χασε και παρά λίγο να κάνει ένα σπουδαίο λάθος. [...]
—Χαίρετε, Αλιόνα Ιβάνοβνα, άρχισε αυτός όσο μπορούσε πιο αδιάφορα, μα η φωνή του δεν τον υπάκουσε, έσπασε κι άρχισε να τρέμει. Σας... έφερα ένα ενέχυρο... Καλύτερα όμως ας περάσουμε εδώ... στο φως. [...]
Πέρασε κάπου ένα λεπτό. Του φάνηκε μάλιστα πως είδε στα μάτια της κάτι σαν ειρωνεία, σαν να τα ’χε μαντέψει όλα. Ένιωθε να τα χάνει, σχεδόν να τον πιάνει τρόμος, τέτοιος τρόμος που δεν ήταν απίθανο, αν εξακολουθούσε να τον κοιτάει έτσι και να μη λέει λέξη μισό λεπτό ακόμα, να το ’βαζε στα πόδια [...].»
(Ντοστογιέβσκι Φ., 1990, Έγκλημα και Τιμωρία, μτφρ. Α. Αλεξάνδρου, Αθήνα: Γκοβόστη, τόμ. 1, σελ. 99-101)

ΤΟΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ, Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

Μιά ταινία που βασίζεται στο μυθιστόρημα του Κ. Θεοτόκη Η τιμή της αγάπης. Προσέξτε τους δύο τίτλους. Τι τονίζεται στην κάθε περίπτωση; Αντανακλούν οι τίτλοι τις απόψεις των δημιουργών τους στην κάθε περίπτωση;(Θεοτόκης, Μαρκετάκη). Την ίδια στιγμή πού εντοπίζεται η συνομιλία μεταξύ των δύο καλλιτεχνών; Από την άλλη το τραγούδι και η μουσική αποτελούν οργανικό μέρος της ταινίας. Πώς το αντιλαμβάνεστε αυτό;
Καλή διασκέδαση... και όχι μόνο...
Τα ανεβάζω σε τρία διαδοχικά κομμάτια (1ο μέρος, 2ο μέρος, 3ο μέρος).

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ, ΦΟΝΙΣΣΑ

Απόσπασμα από το ντοκυμαντέρ της Εκπαιδευτικής τηλεόρασης:Παπαδιαμάντης, Ελύτης.